Hội nghị kỷ niệm 50 năm thành lập hội origami Anh (BOS : British Origami Society) năm nay tổ chức ngày 1-3 tháng 9 ở Stratford-Upon-Avon, một thành phố cổ nằm giữa nước Anh, phong cảnh hiền hòa với nhiều kiến trúc tồn tại hơn 800 năm.
Đây là quê hương của William Shakespeare (1564-1616), thi sĩ và nhà soạn kịch nổi tiếng nhất của Anh. Nhắc đến Shakespeare, có lẽ mọi người đều nhớ đến Romeo và Juliet, tác phẩm đã được diễn trên các sân khấu kịch, opera, ballet khắp thế giới cũng như được dựng thành phim rất nhiều lần. Romeo và Juliet gần như đồng nghĩa với tình yêu thơ mộng và bất diệt.
Royal Shakespeare Theatre
Khách mời năm nay có Tomoko Fuse (Nhật), Robert Lang (Mỹ), Paul Jackson (Anh, hiện sống ở Do Thái) và tôi.
Ông Dave Venables, người đón tôi ở bến xe lửa, bảo năm nay số người tham dự gần 350, trong đó khoảng 250 các tay xếp giấy- đây là con số kỷ lục tại một hội nghị xếp giấy ở Anh.
Hội nghị tổ chức tại khách sạn Crowne Plaza nằm gần bờ sông Avon ngay trung tâm phố, không gian rộng rãi.
Đến nơi quá trưa thứ 5, nhận phòng xong, tôi đi dạo một vòng phố. Đi dọc công viên bên bờ sông , qua nhà hát Shakespeare đến nhà thờ Holy Trinity, nơi Shakespeare làm lễ rửa tội và cũng là nơi chôn cất ông.
Dưới nền đá đơn giản, là nơi yên nghỉ của William Shakespeare, còn được gọi là “Thi sĩ của Avon”. Bên cạnh là nơi chôn cất vợ ông, Anne Hathaway.
Mộ William Shakespeare, bên trái là mộ Anne Hathaway
Rời thánh đường, tôi lại đi dọc bờ sông về lại khách sạn. Công viên dọc bờ sông xanh mướt, mây trời phản chiếu trên dòng Avon với đàn thiên nga trắng thảnh thơi – tôi mơ giữa ban ngày.
Về khách sạn, lo phần trưng bày ở phòng triển lãm.
Tối đi ăn với ban tổ chức, về phòng trễ, khá mệt sau một ngày dài.
Hội nghị bắt đầu sáng thứ 6 tại hội trường với phần chào mừng khách tham dự, giới thiệu khách mời và khái quát về chương trình 3 ngày. Khách tham dự đến từ nhiều nước châu Âu, ngoài ra còn có Mỹ, Nhật, Hồng Kông, Úc, Brazil….
Gặp bạn bè cũ, mới – vui.
Mọi người cùng xếp chung một mẫu tại hội trường, sau đó là bắt đầu chương trình với những bài nói chuyện và các lớp dạy xếp giấy cho đến 5:30 chiều. Phần lớn mọi người đều ăn sáng và trưa tại khách sạn.
Lớp dạy giới hạn tối đa 30-40 người, và hầu hết các lớp của khách mời đều “đầy” nên có nhiều người không vào được. Các lớp của tôi, ban tổ chức đều để cấp “đơn giản” và lớp đầu tiên là “chú mèo nằm mơ” vốn không “đơn giản” cho lắm :) Mẫu này thật ra tôi bảo chỉ dạy cho một nhóm nhỏ vài người, nhưng vào lớp thấy đông quá nên mở đầu bằng câu “lỗi tại tôi mọi đàng” :)
Ông David Brill cũng vào lớp , tôi bảo vậy là có phụ tá rồi :) Cuối lớp ông bảo : chắc phá nhiều hơn giúp, và ngày mai ông dạy con mèo của ông, tôi phải vào giúp lại !
Cuối cùng cũng như hầu hết mọi lớp tôi dạy, người học biết được cấu trúc căn bản, và hi vọng về nhà sẽ xếp lại nhiều lần nếu thích. Tôi luôn nhắc là tôi muốn mọi người thêm thắt, xếp khác đi chứ đừng cố xếp y như tác giả.
Bận rộn chuẩn bị cho lớp, và các lớp tôi thích đều “đầy” rồi nên tôi không lấy lớp nào, chỉ chọn nghe mấy bài nói chuyện của Robert Lang (ứng dụng của origami ), Tomoko Fuse (các cuộc triển lãm origami) và Paul Jackson (“xếp” trong chương trình đào tạo thiết kế ) rất thú vị.
Bận cả ngày ở hội nghị nên ngoài đi ăn tối ở phố và đi dạo một chút, không đi xa được . Tối về mọi người lại tụ họp xếp giấy ở phòng triển lãm , tôi dạy lại chú mèo cho người muốn học mà không tham dự lớp ban ngày được .
Sáng thứ 7 vào lớp của David Brill trễ (lớp dạy 2hr nhưng tôi nghe Tomoko Fuse nói chuyện 1hr nên đến trễ ) Đến nơi mọi người bảo ông cho nghỉ giải lao và đi uống nước (hay bia) rồi :), chỉ có bà Assia bảo ông Dave cần giúp và tôi xếp theo mọi người đến bước ông đang dạy rồi chờ ông vào lớp lại. Ông dạy rất tà tà, như cách sống của ông vậy, không khi nào thấy gấp gáp :) Vừa dạy đôi khi lại vừa hỏi chuyện người học. Chắc lần sau lớp có thể dạy 1hr mình cũng nói thành 2hr cho thảnh thơi :)
Mở đầu của buổi chiều thứ 7 là phần Mark Bolitho phỏng vấn 4 khách mời tại hội trường, sau đó là phần người nghe đặt câu hỏi. Tôi nghĩ lại có nhiều câu mình nói không như mình muốn :)
hình do Patsy Wang-Iverson chụp
Xong phần phỏng vấn, tất cả mọi người ra trước khách sạn để chụp hình kỷ niệm, rồi vào các lớp học tiếp.
Tối thứ 7 là dạ tiệc tại khách sạn với phần trao giải thưởng cống hiến, quà tặng cho khách, và chương trình văn nghệ, trình diễn…đến khuya. Có lẽ nhiều người không biết rằng các tay xếp như Nick Robinson, Tony O’Hare, Dave King là những tay chơi nhạc cừ khôi !
Robert Lang hát, bên trái là Nick Robinson, bên phải là Tony O’Hare và Dave King
Sáng chủ nhật cũng bắt đầu với buổi họp và xếp chung một mẫu đơn giản tại hội trường, sau đó là bắt đầu các lớp.
Đặc biệt có phần duyệt mẫu triển lãm mà tôi không thấy ở hội nghị origami nào khác. Người phụ trách phòng triển lãm là Lee Armstrong và ông David Brill chọn độ 10 mẫu gây ấn tượng và yêu cầu tác giả nói về quá trình/ý tưởng sáng tác mẫu đó. Tôi thấy đây là mục rất thú vị. Nguyên tắc mọi lần là không chọn mẫu của các khách mời nhưng lần này ông Dave bảo phá lệ chọn mẫu thiếu nữ nhìn từ sau lưng của tôi :), nên cũng có vài lời.
Ngoài các mẫu sáng tác gần đây, trong số mẫu ông Dave chọn là “Jack in the box” của Max Hulme, có hướng dẫn xếp trong các sách origami từ 1981. Có lẽ nhiều tay xếp trẻ không biết về ông cũng như nhiều “tiền bối” khác. Max Hulme là một trong
những thành viên trụ cột của BOS từ những năm đầu 1970 và có nhiều sáng tác rất hay và đa dạng. Tôi có hỏi thăm và nói chuyện với ông tại bàn triển lãm với nhiều mẫu từ côn trùng cho đến hình học và ráp 3d unit. Ông Dave Venables cũng có dạy một lớp xếp mẫu của Neal Elias, và bảo ông muốn mọi người nhớ rằng có những mẫu xưa nhưng vẫn rất hay, tuy nhiều tay xếp trẻ không nhận ra tên các tác giả đó nữa !
Ban tổ chức yêu cầu tôi dạy thêm một lớp vì có nhiều người không vào được các lớp trong chương trình. Lớp cuối của tôi cũng là lớp cuối trước khi bế mạc hội nghị vào 6hr chiều chủ nhật. Mọi người nói lời cảm ơn và chia tay.
Khá mệt, tôi thu xếp phần triển lãm.
Lang thang xuống phố ăn tối một mình.
Về khách sạn còn gặp mấy tay xếp, ngồi nói chuyện một lúc trước khi về phòng thu dọn hành lý.
Sáng thứ hai, trả phòng, gởi hành lý tại khách sạn, tôi lấy bus đi thăm nhà Anne Hathaway, vợ của Shakespeare.
Ngồi tầng trên của xe bus không mui, tài xế bảo cẩn thận xem chừng cành cây ven đường.
Lên đồi, gió lộng
nhớ đồi xưa …
Anne Hathaway’s cottage
Ngôi nhà thơ mộng khung gỗ mái rơm
Hoa lá ngoài cửa sổ
Tôi có lẽ là khách đầu tiên buổi sáng,
Vào nhà, nghe bà hướng dẫn nói chuyện
Về ngôi nhà mà các thế hệ gia đình bà Anne ở đến 400 năm
Về Shakespeare lập gia đình với bà Anne khi ông mới 18, còn bà hơn ông đến 8 tuổi.
Bà hướng dẫn nói, đó chắc hẳn là tình yêu .
Ừ, hẳn là vậy.
Đi một vòng lên lầu,
cửa thấp
bàn ghế tủ giường
cũng hình dung được phần nào
sinh hoạt của người xưa
Bên kia giường là chiếc ghế của Shakespeare
Ra ngoài đi quanh vườn, thấy du khách bắt đầu đến đông chờ đến phiên vào thăm nhà.
Lại chờ xe đến, nhảy lên đến trạm dừng kế là trang trại nhà mẹ của Shakespeare, Mary Arden.
Lại gió
và những cành lá ven đường ngay sát trên đầu
đồng cỏ xanh
và cừu
và ngựa…
Trang trại vẫn còn nuôi heo, gà, dê, cừu…
Kiến trúc cổ được bảo quản rất tốt
Có gì đó thấy gần gũi
Ngôi nhà nhỏ
Vườn hoa
Con người và thiên nhiên…
thật giản dị, bình yên
Đã đến giờ quay lại phố
ăn trưa
về khách sạn lấy hành lý để ra bến xe lửa
Chiều, tôi đã có mặt ở London
ăn bữa tối với cậu mợ tôi
Sáng sớm thứ ba, lấy taxi ra phi trường
8hr bay trên mây
về nhà bên kia biển
Tạm biệt bạn bè
Tạm biệt Anne,
Tạm biệt William Shakespeare
Tạm biệt những giấc mơ bên dòng Avon
dtg 9-2017
Một số mẫu origami trưng bày
Daniel Chang
David Brill
Lee Armstrong
Max Hulme
Mick Guy
Paul Jackson
Robert Foord
Robert Lang
Sharon Turvey
Umemoto Yoshihiro
Tomoko Fuse